H3-netwerk: hart, hoofd, hormonen
Samen de zorg voor vrouwen verbeteren
Gynaecoloog Dorenda van Dijken, psychiater Sandra Kooij en cardioloog Janneke Wittekoek slaan de handen ineen. Ze bundelen hun kennis en krachten in het H3-netwerk en streven naar geïntegreerde vrouwenzorg.
Daarvoor moet er een netwerk komen waarin medisch specialisten samenwerken en zich kenbaar maken, zodat vrouwen de juiste zorg krijgen. Het H3-netwerk.
DRIE ARTSEN
De medisch specialisten dragen alle drie hun steentje bij aan vrouwenzorg. “Dorenda op het hormonale gebied – met name de overgang, Sandra weet alles van ADHD bij vrouwen en ik ben gespecialiseerd in het vrouwenhart”, vertelt de cardioloog.
Wittekoek heeft tien jaar geleden HeartLife Klinieken geopend voor vrouwen met onbegrepen hartklachten. “Tien jaar verder zie ik dat de 6000 vrouwen die ik in die tijd heb behandeld, ontsporen door een hormonale disbalans, mentale problemen of een combinatie daarvan. Er zit duidelijk een connectie tussen hoofd, hart en hormonen.”
ONDERZOEK
Over de relatie tussen overgangsklachten en het hart hebben Van Dijken en Wittekoek al eens een boek, Hart & hormonen, geschreven. “We raakten op een congres met Sandra aan de praat. Zij wilde de awareness van ADHD bij vrouwen vergroten. We kwamen erachter dat de patiënten die ik zag, ook bij haar in haar spreekkamer zaten. Toen wisten we dat we onze krachten moesten bundelen.”
De vrouwen voeren een onderzoek uit. Wittekoek noteert, in samenwerking met Kooij, vanaf dat moment hoeveel vrouwen zij identificeert met mogelijk ADHD. Daaruit blijkt dat 35 procent van de vrouwen die bij Wittekoek langskomen, waarschijnlijk ADHD hebben. “Het was een bewijs dat er een noodzaak is voor geïntegreerde vrouwenzorg. ADHD wordt vaak pas tijdens de overgang gediagnosticeerd. We moeten ook naar onze collega’s. Behandel ik een vrouw met hartklachten, dan ligt de kern vaak in het behandelen van ADHD en de hormonale stoornissen.”
GEÏNTEGREERDE ZORG
Zo ontstaat het H3-netwerk: H voor hoofd, hart en hormonen. “We willen zorgen dat we regionale netwerken ontwikkelen voor zorgprofessionals om hun krachten te bundelen. Met het H3-netwerk hebben we als doel om de professionals bewust te maken van de relatie tussen hoofd, hormonen en hart, door ze bij te scholen en een regionaal netwerk te creëren voor geïntegreerde vrouwenzorg.”
Maar, benadrukt Wittekoek, het belangrijkst is dat ze hier patiënten mee kunnen helpen. “Dat is waarvoor we het allemaal doen. Die vrouwen krijgen niet de juiste zorg die ze verdienen. Door onze maatschappij van orgaangeneeskunde worden ze iedere keer apart voor een andere deur gezet. Maar vaak is het een combinatie van meerdere specialismen. Vrouwen helpen is onze grootste drijfveer. Elke week raak ik weer geïnspireerd om vrouwen beter te maken.”
ADHD
Wittekoek vertelt hoe het komt dat vrouwen vaak pas tijdens de overgang de diagnose ADHD krijgen. “Bij drukke jongens in de klas wordt snel gedacht aan ADHD. Bij dromerige, stille meisjes niet vaak. Het is veel minder zichtbaar bij meisjes, er wordt minder snel aan gedacht.”
De diagnose van ADHD bij vrouwen wordt het meest gesteld bij vrouwen die cyclusgerelateerde klachten hebben, is psychiater Kooij opgevallen. “De hoogste diagnosepiek voor ADHD bij vrouwen is als ze in de overgang komen. Als je ADHD hebt, dan heb je een dopaminetekort. Oestrogenen hebben een dopamine-achtig effect. Op het moment dat je oestrogenen hoog zijn, kun je de ernst van dat tekort aan dopamine met oestrogeen opvangen. Gaan de oestrogeenspiegels dalen, dat is voordat je ongesteld moet worden en wat er gebeurt in de overgang, dan kan het een chaos worden in het hoofd.”
Heb je ADHD en overgangsklachten, dan is de gemene deler dat vrouwen langzaam een slaaptekort ontwikkelen. “En wordt je slaap verstoord, dan kun je hartklachten krijgen. De overlap binnen de specialisaties is zó groot. We zijn verbaasd dat we daar nu pas zo naar kijken. Ik ben ontzettend blij met de krachtenbundeling. Wij kunnen met dit netwerk bijdragen aan betere zorg voor vrouwen. We kunnen nu echt beginnen.”